Zelfbeschikking nr.2 december 2017, 36e jaargang

_

door Aad Kamsteeg

De in lndonesie traditionele religieuze verdraagzaamheid staat flink onder druk, Al dan niet vanuit Saudi-Arabie en/of Koeweit gesteunde radicale moslimorganisaties streven ernaar de al door Soekarno c.s. ingevoerde scheiding tussen kerk en staat ongedaan te maken. De staatsfilosofie Pancasila met haar nadruk op godsdienstvrijheid is hen een doorn in het oog. Van deze ontwikkeling wordt ook het vanouds christelijk beinvloede Papua de dupe. Islamisering van hele dorpen is geen uitzondering meer

Twee recent via sociale media verspreide filmpjes getuigen van dat laatste. De beelden waren nogal schokkend. Deze keer geen politiek geweld, geen Indonesische militairen die sigaretten uitdrukken op de huid van hun onwelgevallige Papoea's, geen executies. Deze keer gaat het om wat je 'religieus geweld' zou kunnen noemen , ook al komen er geen wapens aan te pas.

Een van de films toont een grote groep Papoea's uit de Baliemvallei die zich in een rivier met zeep wassen . Daar lijkt niets op tegen te zijn. Maar schijn bedriegt. Op de oever staan enkele in het wit geklede moslim leiders. Ze zeggen dat de Papoea's hun lichamen moeten reinigen van varkensvet. Ja, in het Centrale Gebergte is het gebruikelijk dat de bevolking zich tegen de kou met varkensvet insmeert. Maar, zegt Ustadz Fadlan Garamatan, islamitisch voorman in de Baliemvallei, varkens zijn onrein. Het filmpje gaat verder. Wanneer de Papoea's schoon gewassen zijn , worden ook zij in het wit gekleed. Vervolgens spreken ze de syahadat uit, de geloofsbelijdenis: 'Ik belijd dat er geen God is dan Allah, en dat Mohammed zijn profeet is.' De Papoea's knielen, het gezicht in de richtingvan Mekka. Vroeger waren deze Papoea's hoogstwaarschijnlijk christen. Maar voortaan zijn ze moslim. Een Nederlandse zendeling die vroeger in Nieuw-Guinea het evangelie onder de Papoea's bracht, heeft het filmpje ook gezien. Hij moet huilen.


De in de film genoemde aantallen zijn natuurlijk niet te controleren. Men zegt dat op diezelfde dag zes stamhoofden met zo'n 1300 volgelingen zijn overgegaan naar de islam. Een uitzondering vormen ze kennelijk niet. Sinds 2013 zouden er meer dan 200 stammen met samen 220.000 mensen in het centraal gebergte moslim zijn geworden. De cijfers lijken vrij fors. Maar vast staat wel dat de islamisering van Papua in volle gang is en dat dit proces niet aileen veroorzaakt wordt door de constante stroom immigranten uit Java en andere islamitische regio's. Er is sprake van bewust beleid van radicale moslimorganisaties.


Moslimradicalisme
In samenwerking met het leger streefden de stichters van de Republiek lndonesie naar een seculiere staat. Opmerkelijk, want 90 procent van de 260 miljoen tellende bevolking is moslim. In de jaren veertig werd het land de Pancasila als staatsfilosofie meegegeven, met als een van de vijf morele beginselen 'geloof in de ene en enige God'. Opzettelijk werd in het midden gelaten hoe moslims, protestanten, rooms-katholieken, hindoes en boeddhisten een en ander zouden invullen.
Voor een land dat de meeste moslims ter wereld kent, heerste er in lnconesie vanouds een opmerkelijke godsdienstvrijheid. Oorzaak was ook dat de Javaanse versie van de islam syncretistisch is, vermengd met mystieke gewoonten . Maar dat is nu aan net veranderen. Bijvoorbeetd in Jakarta waar de etnisch Chinese christen gouverneur Basuki Tjahaja Purnama, alias Ahok, de gevangenis in ging zoqenaamd wegens blasfemie. Maar ook in Papua. Medio mei demonstreerden duizenden Papoea's in een vier kilometer lange stoet in Jayapura voor de vrijlating van Ahok, handhaving van de Pancasila en het ontbinden van de radicale moslimorganisatie Hizbut Tahrir Indonesia (HTI).
De betoging was georganiseerd door de Oecumenische Raad van Kerken en kreeg - opmerkelijk genoeg - op onderdelen steun van de vice-gouverneur van Papua Klemen Tinal : 'We leven in de eenheidsstaat Indonesie onder de Pancasila en de grondwet van 1945.' De grootste en relatief gematigde moslimgroep in lndonesie, de Nahdlatul Ulama (NU)l, wil dat de in 1953 in Oost-Jeruzalem gestichte, op een kalifaat gerichte HTI verboden wordt. In de jaren tachtig kwam de organisatie Papua binnen . En ja, de islamisering heeft nu ook buurland Papua New Guinea (PNG) bereikt.

Ontvoeringen
Een ander filmpje uit Papua toont twee jonge Papoea's die op vijfjarige leeftijd naar Jakarta werden gebracht. Ze moesten op streng-islamitische scholen tot moslim worden opgeleid. Opgegroeid tot tieners vertellen ze over een hard regime: gedwongen lessen in Koran en hetArabisch, geen contact met de ouders, stokslagen en uitgedrukte sigaretten bij overtreding van de regels en verandering van naam van een christelijk Seth
in heen islamitisch Umar.
In lndonesie is het bij wet verboden jongeren van religie te laten veranderen. Ook heeft Jakarta de VN-uitspraak ondertekend dat het niet is toegestaan minderjarigen zonder toestemming van de ouders te verplaatsen . Ook niet als het om onderwijs gaat. Niettemin. Sinds 2013 zijn enkele duizenden Papoea-kinderen naar Koranscholen op Java qestuurd.

De beide jongens uit het filmpje konden tenslotte ontsnappen. Een van hen zegt zonder moeite een islamitisch gebed op. De tekst van het Onze Vader is hij vergeten .

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zelfbeschikking is een uilgave van de Stichting Zelfbeschikking Molukkers enPapoea's (ZMP). voorheen Door DeEeuwen Trouw (DDET).
Stichting ZM te Groningen.

Adres: Postbus 6100, 9702 HC Groningen Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Redactie:
Tijmen van 't Foort

Redactionele medewerkers:
Aad Kamsteeg
Siebe Dijkstra
Chris Padwa
George Flapper